Dominiek schreef: “En de conclusie luidde : “de mens is niets meer dan een vleeszak die tot het bovenste randje zit volgepropt met opportunisme”. Veel aanschouwelijker kreeg ik het niet voorgesteld, maar deze éne zin leek mij – na een avondlijke ende langdurige cafébabbel – op vrij alomvattende wijze de handel en wandel van het levende wezen “de mens” samen te vatten. En niet alleen de zaken die hij doet en/of de keuzes die hij maakt, maar ook de reden waarom hij of zij dat doet…” Maar hij gaat nog verder, veel verder.
Toen ik zijn tekst las was da hier een constant jaja-geknik. Mensen die mij al lang en goed kennen weten dat ik dat ook al jaren verkondig. Maar al even lang krijg ik tegenstand … in mijn middelbaar buisden mijn leerkrachten ‘godsdienst’ (de groene zgn. altruïstische trutten) mij hier consequent voor, aan de unief kreeg ik van mijn filo/ethiek-proffen punten bij 🙂 Het is een levensvisie en vanuit een rationeel-wetenschappelijk evolutionair wereldbeeld de meest correcte. Alle altruïsme (of toch het merendeel) is uiteindelijk terug te brengen tot een handelen die uitgaat van de eigen persoon. Het gebruik van de termen ‘egoïsme’ en ‘opportunisme’ is in se correct en aan te moedigen, maar iedereen is bang zich zo te noemen en zo wordt deze theorie onmiddellijk naar de prullenmand verwezen. Een veel aangehaald tegenvoorbeeld zijn de brandweermannen van 9/11, alhoewel die ook makkelijk onderuit te halen is. Maar zo’n dingen bediscussieer ik liever boven trippel en trappist dan online …
Zelf denk ik dat je het heel erg simpel en helder kunt samenvatten als volgt:
Alles, maar dan werkelijk alles wat een mens doet doet hij/zij maar om één fundamentele reden: het vermijden van pijn of het opwekken van genot.
Zelfs de meest banale dingen als schoenveters knopen of tanden poetsen heeft dat als fundamentele reden.